ASP.NET Nedir?

Microsoft, ASP.NET’in geliştirilmesine 1990 yılının sonlarında müşterilerinin Visual Basic kullanarak Windows uygulamaları yazmaya başladığı bir zamanda başladı. Microsoft ASP.NET’i Visual Basic programlama yapısını, sürekle bırak kontrollerini, olayları ve tasarım yapılarını koruyarak geliştiricilerin direk olarak HTML (Hypertext Markup Language) ve HTTP (Hypertext Transport Protocol) yapılarını bilmeden yazılım geliştirebilmeleri için oluşturdu. ASP.NET sayfa oluşturma (Page Rendering), sayfa kontrolleri (Page Controls), oturum yönetimi, görüntü durumu (View State) ve cevap saklama gibi özellikleri içeren bir yazılım platformudur[1]

Şekil 1. ASP.NET Genel Yapısı [1]

ASP.NET değişik ihtiyaçlara göre geliştirilmesiyle ve platforma yeni konseptlerin eklenmesiyle MVC (Model View Controller) ve Web API gibi yeni konseptler ortaya çıkmıştır.
ASP.NET bir web platformu olduğu için tarayıcı (browser) üzerine yüklenen formlar tanımlanmıştır. Formlar ASP.NET’te bilgi alışverişinde kullanılan yapılardır. ASP.NET çalışma prensibi kısaca şöyledir: Tarayıcılar ASP.NET kurulu bir sunucuya bir web sayfası için istekte bulunur. ASP.NET isteği algılayarak ilgili sayfayı oluşturup tarayıcıya geri gönderir. İlgili sayfa bir arka plan kodu tarafından işlenir ve genellikle kalıcı bir veri tabanına erişim yapar. Bu durum Şekil 2’de gösterilmiştir.

Şekil 2. ASP.NET çalışma prensibi [1]

ASP.NET web formları kullanmanın diğer bütün teknolojiler gibi bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Avantajları şunlardır:

• Web formları hızlı ve basit bir geliştirme ortamı sunmaktadır. Büyük yazılım uygulamaları az bir tecrübe ile hızlı bir şekilde oluşturulabilmektedir. 
• Web formları alanında uzmanlaşmış kişi sayısı fazladır. MVC platformuna doğru sektörde kayma olsa da Microsoft tarafından yayınlanan bir makalede ASP.NET ile yapılan yazılımların %90’nın web formları olarak tasarlandığını göstermiştir.
• Web formları hala aktif olarak kullanılmakta ve Microsoft tarafından yeni özellikler eklenerek geliştirilmektedir.

Web formlarının dezavantajları ise şöyle sıralanabilir:

• Web formları hızlı geliştirme ortamı sunmasına rağmen geliştirilen yazılımların bakımı zordur. Geliştirilen yazılım çok ağır ve derin kodlara sahip olabilmektedir. Ayrıca bu ortamda yazılım geliştirilirken platformdan kaynaklanan problemler karşılaşma ihtimali yüksektir. 
•  Web formları yetersiz bir kavram ayrışımına sahip olduğu için modül testleri zordur. 
• Ağır görüntü durumu verileri ile web formu uygulamaları geniş bant genişliği kullanmaktadır.

[1] Freeman A. MacDonald M., Szpuszta M., “Pro ASP.NET 4.5 in C#”, Appress, (2013).